Kritikan Poster: UNSUR BUDAYA MELAYU DALAM POSTER FILEM

POSTER CINTA DAN LAGU 1976

Poster 1: Filem Cinta dan lagu 1976

Filem ini mengisahkan tentang percintaan seorang pemuda miskin yang bekerja sebagai nelayan. Zulkifli telah mengikat tali percintaan dengan Noraini. Percintaan kedua mempelai itu memang diketahu oleh semua rakan dan setiap hari menjadi usikan dan gurauan mereka. Suatu hari, datang seorang pemuda dari kampung seberang bernama Malek. Malek seorang yang kaya namun “Mat Temberang” serta rakan-rakannya. Malek telah jatuh hati dengan Aini buat pertama kali, lalu dia telah pergi meminta bantuan dari mak Leha untuk meminang Aini. Bagaimanapun, Pak Kadir iaitu ayah kepada Aini telah menyerahkan kepada anaknya itu untuk membuat keputusan. Aini telah menolak pinangan itu, tetapi kerana memikirkan Malek anak Tok Penghulu Kampung dan berpengaruh pula, Aini membuat alasan supaya mereka bertemu dalam pesta pertandingan nyanyian yang sememangnya sering diadakan di kampung tersebut setiap tahun. Sekiranya Malek berjaya mengalahkan Aini, maka dia akan mempertimbangkan pinangan tersebut. Malangnya Malek tidak dapat mengalahkan Aini, dia berterus terang yang dia akan berkahwin dengan Zul. Di hari pernikahan Zul menuju ke rumah Aini, dia telah diserang oleh sekumpulan pemuda yang telah diupah oleh Malek, dan telah menculik Zul serta mengurungnya di sebuah gua di pulau. Selepas Tok Penghulu balik dari seberang, di atas jasa baiknya serta pertimbangan adil, malek akhir mengaku telah menculik Zul dan memberitahu di mana Zul disembunyikan. Akhirnya Zul dan Aini bertemu kembali dan disatukan.

UNSUR BUDAYA MELAYU DALAM POSTER FILEM CINTA DAN LAGU 1976

• Bahasa dan Poster

Poster merupakan salah satu jenis iklan yang mengunggulkan dalam kata-kata untuk menraik perhatian pembaca. Kata-kata merupakan menjadi kekuatan utama dalam poster. Kata-kata yang disampaikan dalam poster perlu disampaikan secara sederhana. Penulisan kata dalam poster tidak boleh berbelit-belit. Hal ini boleh menyebabkan pembaca kebingungan ketika membaca maklumat dalam poster. Perkataan dan teks yang sesuai mendorong pembaca agar terpengaruh dengan maksud yang dikehendaki dalam poster tersebut. Selain itu, bahasa yang ditampiikan tidak boleh menyinggung perasaan pembaca. Unsur-unsur yang terkandung dalam poster sangat penting kepada penerimaan pembaca. Dalam filem Cinta dan Lagu 1978 arahan Dato Haji Jamil Sulong, menggunakan bahasa poster yang jelas dan tidak menyinggung perasaan pembaca. Menggunakan font yang jelas untuk menarik perhatian pembaca. Tajuk poster dibesarkan agar pembaca dapat melihat tajuk filem dengan jelas. Seterusnya tajuk poster kurang menarik kerana biasanya warna font yang digunakan seharusnya lebih menarik contohnya warna merah yang sering kali dikaitakn dengan warna-warna romantik. Pengguanan latar poster yang terang mungkin menyebabkan font yang digunakan agak gelap supaya lebih menonjol dan jelas. Penggunaan warna poster yang terang menyebabkan gambar watak dalam filem kurang jelas dan pecah. Oleh itu, pembaca akan mengalami kebingungan untuk mengenal pasti watak-watak yang terlibat dalam filem tersebut. 

• Watak perwatakan

Cinta dan lagu merupakan sebuah filem  Melayu yang dihasilkan pada sekitar tahun 1976 yang berbentuk wayang berwarna. Filem ini di merupakan sebuah arahan Dato Haji Jamil Sulong yang diterbitkan oleh Merdeka Film Production. Dalam filem cinta dan lagu ini seratus peratus penggunaan bahasa adalah bahasa melayu dan filem ini ditayangkan seluruh Malaysia pad tahun 1976 yang mempunya durasi sepanjang 110 minit. Filem ini dilakonkan oleh Hail Amir sebagai Zulkifli, Nor Azizah sebagai Noraini dan Yusuf Haslam sebagai Malik anak kepada penghulu kampung.

Berdasarkan gambar poster filem yang dihasilkan oleh filem cinta dan lagu ini adalah penggunaan gambar pelakon wanita lebih menonjol iaitu wanita Noraini atau anak asalnya Noor Azizah. Watak Noraini adalah sebagai seorang wanita atau anak gadis kampung yang cantik dan menjadi rebutan antara Zul sebagai nelayan kampung dan Malik sebagai anak seorang yang berpengaruh dikawasan tersebut. Dari apa yang dilihat dalam poster Noraini merupak seorang ganis yang cantik dari segi wajah dan juga lirikkan matanya.

 Manakala berdasarkan watak dalam poster wata yang dipegang oleh Hail Amir sebagai Zulkifli merupakan seorang lelaki yang serious dan seperti seorang lelaki melayu dengan berpakaian melayu, Zul sebenarnya seorang lelaki yang baik dan budiman malah bijak dalam berbahsa sehingga mampu membuka hati Noraini. Watak dan perwatakan Yusuf Haslam sebagai Malik pula adalah seorang yang berpengaruh kerana jasa bapanya, Malik seorang yang nakl da nada pengikutnya atau orang suruhan yang setia melakukan apa sahaja yang disuruhnya. Ekpresi muka balik lebih begis dan serious.

• Busana dan make up

Busana yang digambarkan dalam poster cinta dan lagu menunjukkan latar masa dan tempat bagi sesuatu filem. penggunaan busana petak-petak dan berwarna cerah sesuai dengan golongan muda. Cinta selalu dikaitkan dengan golongan yang muda dan bukan sahaja cinta tetapi juga warna terang yang mewakili mereka mempunyai jiwa yang berani. Penggunaan make-up hanya terhad kepada wanita sahaja kerana style rambut yang di gayakan oleh Noor Azizah begitu popular pada ketika itu. Penggunaan make up kurang berjaya kerana kebanyakan pengembaran dilakukan d luar set atau di luar studio. Hal ini menyebabkan make up yang digunakan pasti melunturkan kecantikan terutama melibatkan pelakon utama. Seterusnya dalam penggunaan busana pula, kurang ditekankan. Akibatnya busana kurang menraik dan tidak sempurna.

• Latar Belakang Tempat

Filem Cinta dan Lagu 1976 merupakan  arahan Dato’ Haji Jamil Sulong di bawah produksi Merdeka Film Production Sdn. Bhd.  Durasi filem ini adalah selama 110 minit tempoh tayangan. Filem Melayu Cinta dan Lagu diterbitkan dalam bentuk berwarna yang berbahasa Malaysia ini ditayangkan di Malaysia pada tahun 1976. Berdasarkan poster filem Cinta dan Lagu 1976 yang dipaparkan poster tersebut berlatarkan kepada poster tahun 70-an. Menerusi poster ini, pengarah seperti cuba untuk memperlihatkan suasana lokasi penggambaran yang dengan menerapkan gambar pantai sebagai latar gambar dalam poster.

Namun, apa yang di ketengahkan dalam poster tersebut seperti tidak jelas kepada penonton tentang gambaran visual yang cuba  di sampaikan dengan melihat poster itu. Hal ini dilihat menerusi  gambar latar ditunjukkan dalam poster yang kelihatan agak samar-samar dan tidak jelas seperti seolah-olah pelakon bergambar menggunakan gambar latar  di tepi pantai tetapi oleh sebab penggunaan warna yang tidak sekata menyebabkan lokasi  suasana yang cuba di gambarkan tidak jelas. Oleh yang demikian, jelaslah bahawa dalam poster filem Cinta dan Lagu 1976 hakikatnya menampilkan sebuah cerita yang menarik dari sudut  jalan cerita  percintaan menerusi suasana latar gambar poster yang diketengahkan. Tetapi agak sedikit kurang berkesan dalam memberikan gambaran visual sasi kepada penonton kerana penggunaan warna yang keterlaluan.

• Simbol dalam Poster

Bagi filem Cinta dan lagu, poster filem ini lebih menonjolkan para pelakon sehingga dia menjadikan pelakon utama wanita iaitu Noor Azizah sebagai tarikan utama dalam filem ini. Faktor utama gambar Noor Azizah dibesarkan dalam poster filem cinta dan lagu kerana beliau merupakan seorang pelakon wanita yang cukup terkenal dan banyak membintangi filem-filem besar selain filem luar negara. Kedudukan setiap gambar dalam filem tersebut lebih banyak memainkan watak pelakon agar keharmonian poster sesuai dengan tajuknya “cinta dan lagu”. Selain itu, dalam poster tersebut dipamerkan tentang babak kegembiraan yang membawa maksud bahawa filem ini merupakan sebuah filem yang tidak memerlukan emosi yang banyak.

Sususan Abjad pada tajuk filem yang diletakkan dalam poster membawa maksud alam percintaan akan dilalui terlebih dahulu sebelum segala kegembiraan dan kekecewaan dalam hidup di rasai oleh sesiapa sahaja. Oleh itu, susunan tajuk “cinta” lebih berat ke kanan berbanding “lagu” kerana cinta lebih kuat menarik perhatian penonton selain sesuai dengan tema yang dibawakan dalam filem ini. Jika dilihat daripada sudut pemilihan warna, poster ini menggunakan warna-warna terang seperti merah kuning dan putih. Tiap warna ini memainkan peranan dan maksud yang tersendiri. Contohnya warna kuning merupakan salah satu warna harmoni manakala merah pula adalah warna panas. Dalam masyarakat pada ketika itu, mereka lebih tertarik kepada filem-filem yang menggunakan warna terang kerana penggunaan warna dalam filem masih lagi angganp baharu.

POSTER FILEM PANGLIMA BADUL 1978

Poster 2: Panglima Badul 1978

Filem ini mengisahkan Badol seorang budak kampung yang rajin membantu ibunya sejak kecil lagi. Pada suatu hari dia ingin mengembara untuk mencari bapanya yang dikatakan telah mati lama dahulu tetapi dia percaya yang bapa nya masih hidup. Niatnya mendapat tentangan dari ibunya tetapi demi anaknya yang dikasihi, dia merelakan jua Badol untuk pergi. Setelah sampai disebuah kampung, Badol bertemu dengan Jalak iaitu pekerja suruhan Datuk panglima Penghulu dimana dia sedang mencari pendekar yang boleh mengalahkan Datuk Panglima. Datuk panglima adalah seorang yang sombong dan bongkak dengan kekuatannya dia sering menindas penduduk kampung. Disebabkan itulah Datuk Penghulu ingin mencari pengganti Datuk Panglima. Pada masa yang sama Badol telah bertemu dengan ayahnya dan sempat juga mempelajari ilmu silat ayahnya dulu sebelum bertarung dengan Datuk Panglima sehingga dia menjadi buta. Apabila berlaku kekecohan di mana anak Datuk Penghulu telah dilarikan oleh konco-konco Datuk panglima, dan Badol dengan muslihatnya telah menyelamatkan anak Datu Penghulu dan ditabalkan menjadi Panglima Badol.

UNSUR BUDAYA MELAYU DALAM POSTER FILEM PANGLIMA BADUL 1978

v  Bahasa dan Poster

Dalam sebuah tayangan filem yang bakal dikeluarkan pemaparan poster sangat penting sebagai salah sebuah publisiti  dalam mengwar-warkan filem tersebut. Menerusi poster itu, penonton sebagai khalayak akan membuat pilihan yang bijak untuk menonton filem yang bakal ditayangkan. Oleh yang demikian, poster memainkan peranan dalam mempengaruhi ideologi penonton sebagai penggemar filem yang bakal ditayangkan.  Bahkan kewujudan poster yang tersebar luar melalui ruang  di mana-mana tempat terutamanya di ruang media merupakan satu kelebihan kepada  filem itu. Hal ini kerana, poster yang memasuki celah-celah media mampu melonjakkan penjualan tiket atau memberikan keuntungan filem tersebut. Ekoran hal tersebut, di sini penekanan di buat agar elemen yang terkandung dalam poster perlu dititikberatkan. Walhal jelas diketahui, dalam aspek bahasa dalam poster juga mempunyai peranan dalam menyakinkan masyarakat terhadap filem yang bakal di tayangkan. Secara umumnya, penggunaan bahasa dalam poster perlulah selaras dengan filem yang diketengahkan dan mempunyai hubung kait dengan konsep atau tema filem tersebut. Ini kerana, poster yang berkualiti  adalah melalui penggunaan bahasa yang tepat dan memenuhi ciri-ciri poster yang dikehendaki.

 Menyentuh tentang poster filem Panglima Badol yang bertajuk Pang5 Badol menunjukkan penggunaan font comic yang lucu diselitkan nombor bertujuan sebagai singkatan kepada tajuk filem tersebut.  Selain itu, penggunaan bahasa dalam poster ini tidak berapa jelas kerana sub teks ayat yang ada pada poster tersebut menggunakan font terlalu kecil. Ini akan memberi kesukaran kepada pembaca memahami maksud ayat tu sekali gus mengganggu penyampaian poster. Oleh itu, ini dapatlah disimpulkan bahasa dan poster mempengaruhi pemikiran khalayak terhadap sebuah filem yang bakal di tayangkan. Justeru, pemakaian bahasa yang tepat dalam sebuah poster sangat penting kerana tarikan  teks yang terkandung mampu memberikan persepsi yang positif terhadap  filem yang bakal dikeluarkan.

v  Watak Perwatakan

Filem yang diberika tajuk Panglima Badul ini adalah kerana kebijaksaan seorang jejaka bernama Badul yang berjaya mengalahkan Datuk Panglima yang sombong dan angkuh dengan kehandalannya. Filem ini mempunyai durasa selam 90 minit. Filem ini juga sebenaranya merupakan filem berwarna pada tahun 1978, Arahan Hussien Abu Hassan.

Berdasarkan poster watak dan perwatakan yang melibatkan ekpresi wajah adalah pelbagai. Dalam filem ini Badul nama asalnya A. R Badul merupakan watak pertama seorang lelaki yang baik sering menolong emaknya pada suatu hari dia sendiri ini merantau mengikut jejak langkah ayahnya. Ekpresi wajah Badul seperti seorang yang lurus bendul kadang-kadang boleh menimbulkan riak lucu, Malahan sikap Badol seorang yang takut-takut bila melawan musuh tetapi kadang-kadang sikap Badul yang blur atau lebih kepada sikap suka bermain-main telah mendatangkan tuah kepadanya di mana dia pandai melakukan helah tanpa melawan tenaga dia hanya mengajak Datuk Panglima Wira berlari dan akhir membawa maut kepada Datuk Panglima Wira dan Badul telah ditabalkan sebagai panglima yang baru. 

Datuk Panglima Wira merupakan seorang yang sombong dan angkuh dengan kehebatan dirinya sehinggakan semua yang diingin dia akan dapatkan secara yang salah seperti dia melarikan Maya anak kepada Datuk Panglima. Embon pula seorang anak yang dipelihara oleh Datuk panglima seorang yang suka berangan dan perangai seperti wanita gatal, takut akan ugutan  Panglima Wira sehingga Maya menjadi mangsa culik. Datin Isteri kepada Datuk Panglima seorang yang garang kadang-kadang Datuk panglima sendiri berasa takut akan isterinya.

v  Busana dan make up

Busana dan make up merupakan dua aspek yang sering dikaitkan dengan warna, kerana warna dalam sebuah persembahan berkaitan dengan perwatakan seorang pelakon. Disesuaikan lagi dengan penggunaa make up yang di pakai oleh pelakon dikatakan sebagai simbol. Make up merupakan cara untuk seseorang Nampak cantik khususnya dalam pergaulan. Penggunaan make up amat diperlukan untuk menggambarkan atau menetukan watak dalam filem.

Dalam filem Panglima Badol penggunaan busana sangat dititik beratkan. Hal ini kerana busana mempengaruhi perwatakan dalam sebuah lakonan. Contohnya Badol seoang rakyat biasa dan memakai pakaian seperti rakyat biasa. Namun apabila dia telah dilantik menjadi panglima busana turut berubah kerana statunya telah berubah serta mempunyai pakaian yang khususu. Penggunaa busana yang warna-warna menggambarkan kepelbagaian penduduk dari pelbagai ragam. Penggunaan busana dalam Panglima badol berjaya kerana menitikberatkan aspek-aspek latar dan pembawaan watak dan perwatakan oleh pelakon. Berbanding filem Cinta dan lagu, penggunaan busana kurang ditekankan akibatnya tidak menarik dan sempurna.

Seterusnya penggunaan make up dalam filem Panglima Badol hanya difokuskan kepada watak wanita sahaja iaitu anak Datuk Penghulu. Penggunan make up yang kurang sesuai iaitu bila pada waktu malam kelihatan make seperti gincu dan alis mata sangat ketara. Seharusnya make up pada waktu malam Nampak natural berbanding pada waktu siang. Manakala pelakon lelaki tidak mengenakan sebarang make up, ini kerana pergerakan watak meraka yang agresif boleh menyebabkan make up akan luntur. Keseluruhan penggunaan make up agak kurang berjaya kerana pemakaian tidak sesuai dengan latar masa dan waktu penggambaran.

Penggunaan busana dan make up dalam filem melayu panglima badol ini adalah secara keseluruhan filem ini telah menampilkan bentuk berpakaian orang melayu tradisional di tanah melayu ketika itu. Dimana dapat dilihat penggunaan busana Melayu tradisional adalah melayu pakaiang panglima badul iaitu baju melayu. Kaum lelaki memakai pakai baju melayu dan ada juga penggunaan pakaian pahlawan dalam filem ini dimana dapat dilihat semasa Datuk Panglima wira mengajar anak buahnya berlatih Ilmu yang dimilikinya. Manakala penggunaan busana bagi kaum wanita yang dapat dilihat adalah mak kepada badul menggunakan baju kebaya singkat untuk golongan tua dan miskin manakala untuk golongan muda dan berbakat tinggi memakai baju kebaya labuh

v  Latar Belakang Tempat

Filem Panglima Badol 1978 merupakan pengarahan di bawah Hussein Abu Hassan. Durasi filem ini adalah selama 90 minit tempoh tayangan. Filem Panglima Badol ini adalah sebuah filem Melayu yang diterbitkan dalam bentuk berwarna berbahasa Malaysia yang ditayangkan di Malaysia pada tahun 1979. Berdasarkan poster filem  Panglima Badol yang bertajuk  Pang5 Badol mempamerkan latar gambar yang jelas dan mudah fahami. Hal ini kerana, jika dilihat pada gambar latar poster ini  berkonsepkan tahun 70-an yang memperlihatkan fotografi celah-celah pokok yang hijau seperti mempunyai latar kehidupan di kampung. Selain itu, ini sejajar dengan konsep yang digunakan dalam era 70-an yang mana dapat dilihat menerusi gambar pelakon dengan lokasi penggambaran seperti mempunyai perkaitan tentang cerita dan poster yang diketengahkan. Tambahan pula, dalam poster tersebut yang berlatar pokok-pokok hijau itu mencerminkan sedikit nilai Melayu pada zaman dahulu yang dilihat dari segi penyesuaian  gambar pelakon  dan latar gambar dalam poster.

Sehubungan dengan itu, suasana lokasi  dalam poster itu juga mempamerkan keaslian budaya Melayu yang dilengkapi pemakaian  masyarakat Melayu yang hidup di dalam kampung. Lantaran itu, pemilihan gambar latar dalam poster sangat penting dalam mempengaruhi perspektif penonton yang melihat poster tersebut. Oleh yang demikian, jelaslah dapat dikatakan poster filem  Panglima Badol yang bertajuk  Pang5 Badol ini memberikan gambaran poster yang jelas, mudah difahami dan  penyampaian jalan cerita yang berkesan. Ini dapat dilihat melalui gambar latar lokasi yang digunakan iaitu  berkonsepkan kehidupan masyarakat  dahulu yang di kelilingi oleh tumbuh-tumbuhan yang menghijau sebagai pelengkap kehidupan.

v  Simbol dalam Poster

Simbol yang terdapat pada poster Panglima Badol lebih kepada komedi. Reka bentuk poster ini lebih kepada susunan hinarki yang mana setiap pelakon diletakkan mengikut peranan dalam filem itu. Hal ini kerana pelakon utama diletakkan pada posisi tengah poster kerana bahagian itu merupakan bahagia yang senang menarik perhatian penonton, manakala pelakon yang lain di susun di kiri dan kanan menunjukkan mereka hanya pelakon tambahan.

Latar belakang yang menggunakan warna coklat terang dan gelap memberikan satu makna bahawa filem ini merupakan filem yang telah lama dan filem pada zaman sultan-sultan. Bukan pada latar belakang poster sahaja tetapi juga abjad yang terkandung dalam poster filem itu. penggunaan warna coklat menggunakan makna yang filem ini menggunakan latar suasana kampung sebagai latar utama. sekiranya warna pada abjad berwarna terang seperti hijau, dan biru akan menjadikan tema yang cuba dibawa dalam filem ini tidak sepadan. Tulisan pada setiap poster menggunakan jenis font yang tidak formal tetapi masih jelas di baca. Jenis font membawa maksud kepada filem itu sendiri. sekiranya filem itu filem yang santai dan komedi, jenis font yang banyak bengkok-bengkok sangat sesuai.

Kesimpulan

Kesimpulannya, poster merupakan salah satu metod yang digunakan untuk menyembarkan maklumat tentang sesuatu produk. Dalam kedua-dua poster filem iaitu Cinta dan Lagu 1976 dan poster Panglima Badol 1978 memperilhatkan unsur-unsur budaya Melayu. Unsur-unsur dalam sebuah poster dapat menggambarkan kepada penonton tentang sebuah genre filem yang akan ditayangkan.  Walaupun kedua-dua filem tersebut merupakan filem lama, namun penggunaan warna poster tulisan mempunyai makna yang tersendiri. Poster yang sesuai dengan jalan cerita filem akan dapat membantu menjadi tarikan kepada penonton. Poster-poster lama seperti ini boleh dijadikan sebagai rujukan dan panduan untuk menghasilkan poster filem yang lebih baik. Unsur-unsur sesuatu budaya sangat penting, begitu juga di Barat, mereka menggunakan unsur-unsur budaya mereka sendiri di dalam poster. Hal ini kerana, dapat menggambarkan budaya mereka. Oleh itu, diharapkan, semoga penghasilan poster filem yang akan datang dapat lebih berkembang dan terus maju dengan adanya elemen-elemen yang lengkap dalam sebuah poster filem.